ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः
सुविचार - जानेवारी २
" तुम्ही जे तुमचं कर्तव्य समजता त्याचा त्याग करा. केवळ भगवतप्राप्ती हेच तुमचं कर्तव्य आहे. "
' हे माझं कर्तव्य आहे' ह्या भावनेचा प्रत्येकानं त्याग केलाच पाहिजे. कारण की, ह्या जीवनात भगवत प्राप्ती हे तुमचं एकमेव कर्तव्य आहे. तुम्ही म्हणाल,"मी माझ्या कर्तव्याचा त्याग कसा करू? माझ्या बायको आणि मुलांचं काय? त्यांच्या करता मी माझं कर्तव्य करत आहे." ही सर्व नाती अशाश्वत आहेत. तुम्ही ह्या जगात एकटे आलात आणि एकटेच हे जग सोडणार. तुम्ही जाताना कोणीही आणि काहीही तुमच्या बरोबर येणार नाही.
उदाहरणादाखल आपण रत्नाकर ह्या दरोडेखोराची गोष्ट पाहुयात. तो जंगलात लपून वाटसरूंना लुटत असे, प्रसंगी ठारही करत असे. एक दिवस नारद त्याच्या जवळ गेला आणि त्यानं त्याला विचारलं," तू लोकांना असं लुटतोस का?" दरोडेखोर उत्तरला," मी माझ्या कुटुंबाचं पोषण आणि रक्षण करायला हवं." तू जे करतोस ते घोर पाप आहे. तुझे कुटुंबीय ह्या पापाचे भागीदार होतील का? जा,आणि विचार त्यांना. " रत्नाकर गेला , त्यानं त्याच्या बायकोला, मुलांना आणि आई वडिलांना विचारलं. त्या सर्वांनी एका सुरात नकार दिला आणि म्हणाले," आम्ही तुझ्या पापाचे भागीदार होणार नाही. आमची काळजी घेणं आणि आमचं रक्षण करणं हे तुझं कर्तव्य आहे. ह्यासाठीच तर तू पैसे कमावतोस. "
हे ऐकल्याक्षणी रत्नाकरानं तत्क्षणी घर आणि कुटुंबाचा त्याग केला; तो नारदाकडे गेला. नारदानं त्याला रामनामाची दिक्षा दिली. रत्नाकरानं जमवलेल्या पापांच्या राशी एवढया होत्या की त्याला रामाचं नामसुद्धा उच्चारता येत नव्हतं. नारदानं एका झाडाकडे बोट दाखवत ' मरा ' असं म्हणायला सांगितलं. रत्नाकर अव्याहत 'मरा मरा' म्हणू लागला. आणि अखेरीस 'मरा मरा', चं 'राम राम' झालं. तो नामात इतका तल्लीन झाला की त्याच्या शरीरावर मुंग्यांनी वारूळ केलं आणि ह्याला त्याची जाणीवही नव्हती.
दरोडेखोर रत्नाकर स्वतःस पूर्णपणे विसरला, अखंड नामजपानं तो महान ऋषी वाल्मिकी झाला. वाल्मिकी म्हणजे वारूळ. वारुळाने ह्याचं शरीर पूर्ण वेष्टित झालं तरीही भान हरपून तो नाम जपात दंग होता.म्हणून वाल्मिकी ह्या नावानं तो प्रसिद्ध झाला. म्हणून प्रत्येकानं आसक्तीशिवाय स्वतःचं कर्तव्य करावयास पाहिजे. ह्याच वाल्मिकीनं रामायण हे महाकाव्य लिहिलं. कुटुंबाचं रक्षण हे त्याचं कर्तव्य आहे असं त्याला वाटत होतं. कर्तव्याचा त्याग केल्यानंतर रत्नाकराचा वाल्मिकी झाला.
अजून एक उदाहरण प्रल्हादाचं आहे. प्रल्हाद हा हिरण्यकश्यपूचा मुलगा. हिरण्यकश्यपू हा राक्षस म्हणजे मूतिमंत अहंकारच. तो स्वतःस भगवान समजू लागला. इतकंच नाही तर सर्वांनी त्याच्या नावाचा जप करत त्याचीच पूजा करावी असा फतवाही त्यानं काढला. प्रल्हाद आईच्या गर्भात असताना नारद ऋषींनी त्याला 'ॐ नमो नारायणाय ' हा मंत्रोपदेश दिला होता. प्रल्हादाच्या रक्त पेशींमध्ये हा मंत्र वाहत होता. तो गुरुकुलात गेल्यानंतर त्याला सांगण्यात आलं की त्यानं 'हिरण्याय नमः ' म्हणायला पाहिजे. त्यानं ही आज्ञा नाकारली, तो 'ॐ नमो नारायणाय ' हे भगवंताचं नाव जपू लागला. त्याचे गुरु घाबरून गेले, त्यांनी प्रह्लादाबद्दल त्याच्या पित्याला सांगितलं. त्याच्या पित्यानं त्याला आज्ञा केली की मुलानं फक्त 'हिरण्याय नमः ' असा जप करावा. मुलानं पित्याची आज्ञा मोडली;त्यानं 'ॐ नमो नारायणाय ' ह्या मंत्राचा जप चालू ठेवला. त्याचा पिता क्रोधीत झाला ,त्यानं प्रह्लादाला ठार मारण्याकरता अनेक योजना केल्या. प्रथम त्यानं विषप्रयोग केला,नंतर त्यानं त्याला डोंगराच्या कड्यावरून खाली खोल दरीत ढकललं. मुलाचा मृत्यू झाला नाही म्हणून पित्यानं त्याला एका खडकाला बांधलं आणि समुद्रात फेकून दिलं. प्रह्लाद सुखरूप होता हे पाहून त्यानं मुलाला हत्तीच्या पायाखाली दिलं; काहीही उपयोग झाला नाही. मुलगा शांत चित्तानं मंत्रजप करत राहिला. मुलगा बदलावयास तयार नव्हता. भगवंताच्या कृपेमुळं राजाचे सर्व प्रयत्न वाया गेले. प्रह्लादाचा एवढा छळ झाला तरीही खंबीर राहून तो भगवंताचा नामजप करत राहिला. ह्या नामजपानं त्याचं संरक्षण केलं. भगवंताचा अखंड नामजप अतिशय शक्तिशाली आहे. एखाद्याला खडकाला बांधून समुद्राच्या पाण्यात ढकललं तरीही हे नाम त्याला तारतं .
अखेरीस निराशेनं ग्रस्त झालेल्या हिरण्यकश्यपूनं आपल्या पुत्राला विचारलं, "अरे तुझा नारायण कुठे आहे? सांग मला. " प्रह्लाद उत्तरला,"तो सर्वत्र आहे. मग तो खांब असो की गवताचं पातं." क्रोधाविष्ट राजा गरजला, "जर तो इथे असेल तर मी त्याला दंड देईन." असे म्हणत त्यानं जवळच्या खांबाला लाथ मारली. तो खांब दुभंगला आणि त्यामधून उग्र नरसिंह अवतार हिरण्यकश्यपूचा विनाश करण्यासाठी प्रगटला! जगात अशी कुठलीही जागा नाही जिथे परमेश्वर नाही. त्याची प्राप्ती होण्याकरता आपण सातत्यानं अथक प्रयत्न करावयास हवेत. प्रह्लादाला अनेक अग्निपरीक्षाना तोंड द्यावं लागलं तरीही तो सत्यापासून कणभरही ढळला नाही.
जर तुम्ही निर्धार केलात की केवळ परमेशवरप्राप्ती हे तुमचं कर्तव्य आहे,तर तुम्ही नक्की त्यास प्राप्त कराल. सर्वोत्तम अवतार भगवान सत्य साई अवतरले आणि त्यांनी ही शिकवण दिली. त्यांनी सांगितलंय की कोणालाही त्यांच्या भौतिक जगाचा त्याग करायची गरज नाहीये.तुम्ही आसक्तीविरहित राहून तुमची कर्तव्ये करा. मानवाचं प्रथम कर्तव्य भगवतप्राप्ती आहे, इतर सर्व नंतर.
भगवंताकरता मी माझ्या कुटुंबाचा त्याग केला. माझा स्त्री धर्मही त्यागला. गृहत्याग करून आश्रमात राहू लागले. भगवंतानं मला मांगल्य दिलं. हे भगवत गीतेमधील एका श्लोकाचं प्रात्यक्षिक आहे जिथे कृष्ण घोषित करतो:
सर्वधर्मान्परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज |
अहं त्वा सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः ||
सर्व धर्म म्हणजे सर्व कर्तव्ये मला अर्पण करून तू, केवळ सर्वशक्तिमान,सर्वाधार अशा मला परमेश्वरालाच शरण ये. मी तुला सर्व पापांपासून सोडविन. तू शोक करू नकोस.
मी परमेश्वरासाठी माझे सर्व धर्म त्यागले. मी भौतिक विवाहाचा त्याग केला आणि भगवंतानं माझ्याशी विवाह केला. मी माझ्या व्यक्तिगत मुक्तीचा त्याग केला आणि ह्या जगातील सर्वांकरिता मुक्ती मिळविली.
जय साईराम
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा