ओम श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

          " परमेश्वरास प्राप्त करून घेणे हा मनुष्याचा सर्वोच्च धर्म आहे ". 

पुष्प २० पुढे सुरु 

आता आपण चौथा चरण पाहू . 

    देवादिकांची मांदियाळी तुझ्याभोवती , तत्पर सेवेसी 
    हे गंगादेवी , मायामोहिनी तू जणू भूतलीची 
    विषरहित बनविसी कलिसी विराजोनी शिवमस्तकी 
           या विषयी मी आधीच्या अध्यायात लिहिले आहे . त्यामध्ये स्वामींच्या फोटोत त्यांच्या मस्तकावर तसेच माझ्या खोलीतील खिडक्या दरवाजे आणि इतर अनेक ठिकाणी चार बोटांचे ठसे कसे उमटले ते मी विशद केले आहे . 
                  नंतर स्वामी म्हणाले , " तू ' मी ' विना ' मी ' आहेस . माझ्या शिरावरील मुकुट . शंकराच्या मस्तकावरील गंगा हे त्याचे शास्त्र प्रमाण आहे ". 
          मायेला दूर सारण्यासाठी मी ह्या जगात आले . मला ' मी ' नाही म्हणून स्वामींनी अंगठा सोडून ४ बोटे दाखविली . मी माझा अंगठा म्हणजे ' मी ' कापून टाकून स्वामींना अर्पण केला . जरी माझ्या ठायी पूर्ण ज्ञान व सर्व शक्ती आहे . तरी मला ' मी ' नसल्यामुळे मी परमेश्वर होऊ शकत नाही . परमेश्वर साक्षी भावात असतो . मी ती अवस्था प्राप्त केल्यास मी काहीही करू शकणार नाही . माझ्याकडे सर्व शक्ती असतीलही तसेच मी परमेश्वरासारखीच असेन तथापि मला ' मी ' नसल्याने मी सर्व गोष्टी करू शकत नाही . त्यामुळे मी स्वामींच्या विश्वव्याप्त रूपांतील विष दूर करते . समस्त विश्वामधील विष दूर करते . हा विषारी कली दूर झाल्याने सत्य युग निर्माण होते . म्हणून स्वामी म्हणतात की मी अमृत कलश घेऊन महाविष्णूंच्या पदकमलांमधून आले आहे . परमेश्वर आणि विश्व ' एक ' आहेत . 
 त्या चरणामध्ये म्हटले आहे ......

    विषरहित बनविसी कलिसी विराजोनी शिवमस्तकी 

         तथापि , परमेश्वराचे वैश्विक रूप असलेल्या साईचे मस्तक मी विषरहित करते . 

दाविते तुझे अस्तित्व 

या विश्वातील जलोघ न् सरिता अनेक 

 हे कर्पूरवर्णी गंगे ,

पती तुझा सागर ( जलधी ), 

बहुत महापर्वत ओलांडीलेसी तू 

क्रीडा करण्या तव पतीसवे. 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात

जय साई राम

   

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

" बंध वा मुक्ती दोन्हीसाठी केवळ भाव जबाबदार असतात ".

पुष्प २० पुढे सुरु 

            काही दिवसांपूर्वी स्वामींनी गंगादेवीचे चित्र देऊन लिहिले , ' नद्यांमध्ये मी गंगा आहे . अहम्  वसंतास्मि ' सर्वकाही त्यांनीच लिहिले व म्हणाले , " तू अमृत कलशासहित भूतलावर येऊन कलियुगाचे सत्ययुगात परिवर्तन करत आहेस . अमृत कलश वैश्विक पापसंहार करत आहे ". गंगेच्या प्रवाहाप्रमाणे वाहत माझे अश्रू हे कार्य करतात . माझ्या अखंड वाहणाऱ्या अश्रूंचा प्रत्येक थेंब , प्रत्येक व्यक्तीच्या जीवनातील संचित पापाच्या पर्वतांचा विनाश करत आहे . 
 हे गंगे , 
               वाहू लागता तुझा पवित्र अखंडित जलप्रवाह 
               सुस्नात होऊनी जाहले परिपूर्ण निर्मल 
               हे अखिल विश्व . 
               क्रौर्य यमदूतांचे अन् यमराजाचे ही , 
               जाहले दिसेनासे कायमचे .
               हृदयी विश्वप्रेम लेवून 
               तेजोमय देहासवे सकलांनी
               फुलविले जीवन प्रेममय .
            तिसरा चरण जसा आहे तसा समर्पक आहे . ह्या ऋषींना स्वामींच्या अवताराविषयीचे ज्ञान कसे बरं होते ? ज्ञान चक्षूनद्वारा ते हे सर्व जाणत होते . स्वामींनी मला सांगितले की , महाविष्णूंच्या पादकमलांपासून उगम पावणारी मी गंगा आहे . आम्ही दोघं ह्या विश्वाचे वैकुंठात परिवर्तन करण्यासाठी इथे आलो आहोत . ही वसंतगंगा स्वामींच्या चरणांपासून उगम पावली . त्यावेळी , स्वामी श्री सत्य साई अवतारात इथे होते . म्हणून तिच्या हातांमध्ये सदैव स्वामींचे चरण असतात . तिने स्वामींकडे वैश्विक मुक्तीचे वरदान मागितले . जेथे सर्व जीवनमुक्त असतील . यम त्याच्या दूतांसह या जगातून कायमचे हद्दपार होतील . इथे कुणालाही मृत्यू येणार नाही ; इथे केवळ अमरत्व असेल . मृत्यू रहित जीवन. स्वामी अन् मी सर्वांची पापे आमच्या देहांवर घेऊन आम्ही दोघं क्लेश भोगत आहोत . सत्ययुगात संपूर्ण मानवजात तेजोमय देह धारण करून प्रेममय जीवन जगेल . एक हजार वर्षांसाठी इथे यमाचे भय नसेल. 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात

जय साई राम  

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

सुविचार

  

          " जन्म म्हणजे काय ? मागील जन्माचा पुढे चालू राहणारा भाग ". 

वसंतामृतमाला 

पुष्प २०

गंगेने आणिले शिवास भूतली 

१४ जून २०१३ , ध्यान 
वसंता - स्वामी , हे गंगाष्टकम् काय आहे ? 
स्वामी - मी तुला हे गंगाष्टकम् दिले आहे . महाविष्णू जिचे उगमस्थान , ती गंगा अवतरून विश्वाचे वैकुंठात रुपांतर करते . पृथ्वी गंगेचा वेग सहन करू शकत नाही . त्यामुळे भगवान शिव तिचा शक्तिशाली प्रवाह आपल्या मस्तकावर घेत नंतर पृथ्वीवर पाठवतात . तू म्हणालीस की कोटीसूर्य समप्रभ कारुण्याचे तेज हे विश्व सहन करू शकत नाही . म्हणून मी हे सर्व माझ्या मस्तकावर धारण करत त्यातील काही किरण पृथ्वीवर पाठवतो . " वैश्विक मुक्ती " हा त्यातीलच एक किरण मात्र आहे . तसेच कलियुगाचे सत्ययुगात परिवर्तन हा दुसरा किरण आहे . इतर किरण वैश्विक कर्म संहार करतात . अशा प्रकारे तू थोडे कार्य करतेस . 
ध्यान समाप्त . 
            आता आपण या विषयी पाहू या . स्वामींनी मला गंगाष्टक दिले . शंकराचार्यांनीही गंगाष्टक लिहिले आहे . परंतु हे गंगाष्टक मध्वाचार्यांचे शिष्य आनंदतीर्थ यांनी लिहिले आहे . माझ्या जीवनाची तुलना स्वामींनी या अष्टकाशी करावयास सांगितली . त्याचा पहिला चरण खाली देत आहे . 
हे पवित्र गंगे , 

                 जोवर पापी नाही पोहोचत तुझ्या तीरास 

                 तोवर पापातून मुक्ती नाही त्यास 

                 पुरे एक जलबिंदू तुझा 

                 त्याचिया पापसंहारणास 

                 हे देवते , रक्षण करिसी तू , 

                 सकल पापी पीडितांचे . 

हे गंगे , 
          तुझ्या पवित्र जलतुषारांच्या ओझरत्या स्पर्शाने धुपतील पापराशी अन गंगून नष्ट होतील पापांचे पर्वत . 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात ……

जय साई राम

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

         " परमेश्वर प्राप्तीची इच्छा तुम्हाला मुक्त करते , भौतिक कामना तुमच्यासाठी बंधने निर्माण करते ". 

पुष्प १९ पुढे सुरु 

          स्वामींनी मला काही रत्ने देऊन त्याचे , पंचतत्वांच्या नियंत्रणाचे प्रतिक म्हणून एक पदक बनवायला सांगितले . त्यानंतर त्यांनी मला १४ खडे दिले . त्याचे चांदणीच्या आकारातील नेकलेस बनवून त्यातील प्रत्येक चांदणीवर एक खडा जडवून त्याला पंचतत्वांचे पदक जोडण्यास सांगितले . यामधून असे सूचित होते की गर्भकोटम मधून १४ नूतन भुवने आणि नूतन पंचतत्वे यांची उत्पत्ती होईल . हे सर्व स्वामींच्या आणि माझ्या भावविश्वामुळे घडेल  . स्वामींनी मला बनवण्यास सांगितलेल्या दागिन्यांमधून हे दर्शवले जाते . त्यानंतर त्यांनी मला ९ रत्ने आणि त्याचे हृदयाच्या आकाराचे पदक बनवून ते माझ्या मंगळसूत्रात घालण्यास सांगितले . हे नवग्रहांच्या नियंत्रणासाठी होते . आमच्या भावविश्वातून आता नूतन नवग्रह बाहेर पडतील . 
            स्वामींनी राधेविषयी सांगितलेल्या गोष्टींची तुलना माझ्या जीवनाशी करण्यास सांगितले . माझी सर्व कर्मे स्वामींशी योग या एकाच ध्येयाप्रीत्यर्थ आहेत . मी इतरांच्या प्रेमाविषयी विचार करत नाही . मी केवळ स्वामींच्या विचारात असते . तेथे अन्य कोणालाही स्थान नाही . हे केवळ स्वामींप्रति असणारे विशुद्ध , पवित्र प्रेम आहे . मनुष्याप्रमाणे तेथे पूर्वसंस्कारांची बीजे नाहीत . मनुष्य जन्मानुजन्म ' मी आणि माझे ' यांची बीजे गोळा करतो . हे दूर केलेच पाहिजे . 
           पुन्हा पुन्हा जन्म आणि मृत्यू आता पुरे ! जागे व्हा . तुमच्या परिवर्तनासाठी स्वामींची कृपा प्रतिज्ञा करत आहे . पूर्वीच्या कोणत्याही युगाला स्वामीरूप अहोभाग्य लाभलेले नाही . अशी ही दुर्मिळ संधी हातातून निसटू देऊ नका . 

जय साई राम 

व्ही.एस.

             

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

            " जर आपले मन परमेश्वरावरील प्रेमाने परिपूर्ण असेल तर क्रोध , द्वेष , मत्सर यासारखे भाव आपल्याला स्पर्श करत नाहीत ". 

पुष्प १९ पुढे सुरु 

             आमचे नाते सामान्य नाही . हे परमेश्वर आणि त्याच्या शक्तीमधील नाते आहे . आता आपण ७६ व्या पानावरील मजकूर पाहू त्यामध्ये त्यांनी राधेच्या वस्त्रप्रावरणांविषयी  सांगितले आहे .
            ....... ती पायात आसक्तीचे पैंजण घालत असे . त्या पैंजणांमधून येणारा आवाज कलंकित करणाऱ्या आवाजासारखा असतो . त्यातून असे सूचित होते की आसक्तीमधून केवळ दोष आणि कलंक आपल्या हाती येतो . तिने असेही सांगितले की ती इंद्रियांपासून बनवलेला हार गळ्यात घालत असे . आणि त्यामुळेच तिने स्वतःला राधेमध्ये परिवर्तित केले , एखाद्या फळाच्या तयार रसाप्रमाणे बनवले . याचा अर्थ त्या फळाच्या बिया , चोथा , साल अशा निरुपयोगी गोष्टी आपोआप बाजूला झाल्या . परमेश्वराप्रती विशुद्ध प्रेम हेच त्याचे कारण आहे . परमेश्वराचे विशुद्ध प्रेम लाभल्यावर तिला इतर व्यक्तींच्या प्रेमाचे महत्व नव्हते . 
            हे माझे जीवन आहे . स्वामींनी मला पैंजण घालण्यास सांगितले . या जगामध्ये सर्वांना आसक्तीमधून येणारा जन्म मृत्युचा दोष लागला आहे . मनुष्य कलंकरहित शुद्ध आत्मा आहे , परमात्म्याचा   अंश आहे . तथापि अत्यंत तीव्र भौतिक इच्छा आणि आसक्ती यामुळे तो पुन्हा पुन्हा जन्म मृत्युच्या येरझारा घालतो . एकदा का त्याने हे जाणले की तो परमात्मस्वरूप होतो . पैंजण सौंदर्यवर्धनासाठी घालायचे नसतात . आपण टाकलेल्या प्रत्येक पावलागणिक ते ' मी ' 'मी ' असा अहंकाराचा आवाज करतात . ज्याला अहंकार नाही तोच पैंजण घालण्यास पात्र असतो, अथवा कोणीही नाही.  तथापि राधेने ' मी आणि माझे ' याचेच पैंजण पायात घातले . इंद्रियांचा हार गळ्यात घातला . या दागिन्यामधून तिचे इंद्रियांवर नियंत्रण असल्याचे सूचित होते . माझी सर्व इंद्रिये वशिष्ठ गुहेत स्वामींमध्ये विलीन झाली . 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात ........

जय साई राम

             
              

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

         " पंचेंद्रियांद्वारे मिळालेल्या सुखसोयींविषयी निरिच्छा दर्शवून पंचेंद्रियांवर नियंत्रण ठेवणे शक्य होते ". 

पुष्प १९ पुढे सुरु

             
               स्वामींच्या आणि माझ्या दोघांच्या नाडीमध्ये घोषित केले आहे की माझ्या ७६ व्या वर्षीच ते मला बोलावतील . हे वाचल्यावर मला अधिकच रडू आले . माझे अश्रू पाहून स्वामींनी उघड केले की माझ्या सर्व दुःखाचे ते साक्षीदार होते . मी लहानपणी इतर मुलांबरोबर खेळत नसे हे ही त्यांनी सांगितले . परमेश्वराच्या चिंतनात होणारी माझी घालमेल , तगमग याविषयीही स्वामींनी सांगितले . कलि इतका वाईट असेल असे स्वामींना ही वाटले नाही . ( म्हणून अवतार कधीही कलियुगात भूतलावर येत नाही .) तुम्हाला वाटले की परमेश्वराला हे माहित कसे नाही ? परंतु हा परमेश्वर साक्षी अवस्थेतील परमेश्वर नाही . तो त्याचे भावविश्व दर्शवण्यासाठी येथे आला.  म्हणून तो हे सोसतोय . त्याने माझे दुःख पाहिले आणि कलियुग सोसले . 
            राधेची भूमिका आणि माझी भूमिका वेगवेगळ्या आहेत . मला ' मी ' नाही आणि मला सगळ्यांची भीती वाटते . स्वामींच्या तेजाने माझे रूप धारण केले आहे . ते पुन्हा मिळवण्यासाठी देह त्याग केल्यानंतरही स्वामी नव्याने परत येतील . हा माझा देह त्यांनी मला दिला , हा जीवप्रवाह त्यांनी दिला , माझे डोळे त्यांनी मला दिले . हे सर्व ज्योतीरूप होऊन त्यांच्या देहामध्ये विलीन झालेच पाहिजे . स्वामींमधून बाहेर पडलेला दिव्यानंद पुन्हा त्यांच्याकडे परत जायला हवा . परमेश्वर सत् चित् आनंदस्वरूप आहे . तथापि त्याने कलियुगात येथे येऊन दुःख भोगले . म्हणून त्यांनी काही दिवसांपूर्वी दिलेल्या पत्रात असे लिहिले आहे 
            ' ........ आदिमूलम् त्याच्या आदिशक्तीला भेटण्यासाठी आणि तिला परत घेऊन जाण्यासाठी भूतलावर आले . ती त्याचा मुळ गाभा आहे ' .

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात ..........

जय साई राम 

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

 " परमेश्वराला विशुद्ध प्रेमाने स्पर्श करणे म्हणजेच मुक्ती ".

पुष्प १९ पुढे सुरु

             हे घडवण्यासाठी स्वामींनी बृहद योजना बनवली . त्या योजनेनुसार माझा ' मी ' विना जन्म झाला . मला या जगाची आणि जगातील लोकांची भीती वाटते . परमेश्वरास प्राप्त करून घेण्याखेरीज मी दुसरे काहीही जाणत नाही . माझ्यासाठी जीवन एक संघर्ष आहे . मी जन्मापासूनच अश्रू ढाळते आहे . मला इतरांशी बोलायला आवडत नाही . मी लहानपणापासून एकलकोंडी आहे . नंतर मी कृष्णाच्या बाहुलीशी खेळत असे . मी कशी मोठी झाले ? कशी शिकले ? मला काही माहित नाही . मला कृष्णाशी विवाह करून त्याच्याबरोबर राहायचे होते .  केवळ ह्या एका विचाराच्या काल्पनिक विश्वात मी लहानपणी वावरत होते . मोठी झाल्यावर मला ' सक्तीचा विवाह ' करावा लागला . तथापि मला वर निवडण्याची मुभा दिली गेली . अखेर अनेक वर्षानंतर स्वामींनी उघड केले की माझा ज्याच्याशी विवाह झाला ते तेच साईकृष्ण होते. 

           माझ्या पहिल्या पुस्तकात स्वामींनी सांगितले की मी त्यांची शक्ती , राधा आहे . तथापि त्यांनी मला बोलावले नाही वा माझ्याशी संभाषण केले नाही . मला त्यांचे दर्शन , स्पर्शन वा संभाषण मिळाले नाही . स्वामींनी देह त्याग केल्यामुळे आता मी त्यांच्या पुनरागमनासाठी तळमळते आहे . करूण विलाप करते आहे . परंतु ते येईपर्यंत प्रतीक्षा करणे असह्य झाल्याने मला तीव्र मनोवेदना सोसाव्या लागत आहेत. 

३ मे २०१३ संध्याकाळचे ध्यान 

वसंता :- स्वामी आज मी नाडी वाचली . तुम्ही माझ्या वयाच्या ७६ व्या वर्षी मला बोलवाल असे सर्वजण सांगतात . 

स्वामी :- हे प्रिय देवी , रडू नकोस . अशा हाकाट्या देऊ नकोस . मी नक्की येईन . तू माझ्या गळ्यातला ताईत आहेस, हो की नाही  ? तू माझा जीवप्रवाह आहेस . म्हणून तुझ्या जीवप्रवाहाचा माझ्याशी संयोग होईल . तुझा देह माझा असल्यामुळे तो माझ्याजवळ राहील. 

( तरीही मी रडत होते .........) 

वसंता :- स्वामी , मला हे नाही सहन होत !

स्वामी :- रडू नकोस मी नक्की येईन . कलि इतका वाईट असेल हे मला अपेक्षित नव्हते . मी केवळ तुझ्यासाठी हे सोसतो आहे . मी तुझे लहानपणीचे दुःख पाहिले . तू कधीही इतर लहान मुलांसारखी खेळली नाहीस . परमेश्वराच्या चिंतनात होणारी तुझी घालमेल मी पाहिली . हे सर्व पाहून हा कलि मी सहन करतोय . लहानपणापासून केवळ कृष्णाशी विवाह करायचा असा तुझा निर्धार होता . हे सर्व मी पाहिले आहे . रडू नकोस , मी लवकरच येईन . 

वसंता :- मला समजले स्वामी . 

ध्यान समाप्ती 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात ......

जय साई राम

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

सुविचार

      " परमेश्वरावर केंद्रित असणारे भाव मनुष्याला जन्म मृत्युच्या चक्रातून मुक्त होण्यास मदत करतात ".

वसंतामृतमाला 

पुष्प १९ 

तेज परतले

' पराभक्ती पुस्तकातील ७४ व्या पानावर स्वामींनी खालील मजकुरास कंस केला . 
              ........ एकदा राधा कृष्णाचे चिंतन करत असताना , कृष्णाचे दिव्यत्व प्रखर तेजस्वी स्वरूपामध्ये बाहेर पडले . त्या दिव्यत्वाने स्वतंत्र रूप धारण केल्याने , कृष्णाला सोडून ते पुढे पुढे जाऊ लागले आणि तेज परत मिळवण्यासाठी कृष्ण त्याच्यामागे जाऊ लागला . अखेरीस तेजाने राधेच्या देहात प्रवेश केला . ही ज्योत राधेमध्ये विलीन झाल्याच्या संदर्भात , आल्हादिनी शक्ती म्हणूनही राधेचे वर्णन केले जाते . हे नाम आनंदाचे द्योतक आहे . हा परमानंद कृष्णाच्या बाहेर पडून राधेच्या देहात विलीन झाल्यामुळे कृष्णाला त्याचे तेज परत मिळवण्यासाठी राधेकडे यावेच लागले . 
           राधा कृष्णाची आल्हादिनी शक्ती आहे . कृष्णापासून बाहेर पडलेल्या तेजाने राधेमध्ये प्रवेश केला  हे त्यांनी दर्शवले . सर्वांवर सारखेच प्रेम केले पाहिजे . परमेश्वर प्राप्तीसाठी उच्च ज्ञान वा धर्मग्रंथाचे ज्ञान असणे गरजेचे नाही . परमेश्वर प्राप्तीसाठी प्रेम पुरेसे आहे हे राधाकृष्णांनी दाखवले आणि आता स्वामी अन् मी हे दाखवत आहोत . परमेश्वर सर्वांमध्ये स्थित आहे . तथापि हे नुसते पुन्हा पुन्हा म्हणून त्याचा काही उपयोग नाही . भौतिक जीवन लोकांच्या इतके अंगवळणी पडले आहे की परमेश्वर सर्वांच्या अंतर्यामी आहे हे समजणे त्यांना शक्य होत नाही . 
             मग खरा आनंद मिळवायचा कसा ? हे दर्शवण्यासाठी स्वामी आणि मी येथे आलो . आम्ही तेच राधा कृष्ण आहोत , आमच्या प्रेमाद्वारे जगामध्ये परिवर्तन घडवण्यासाठी आम्ही येथे आलो आहोत . द्वापारयुगात एके दिवशी कृष्ण कृपेने रूप धारण करून राधेमध्ये प्रवेश केला . आज स्वामी आणि मी हे वेगळ्या पद्धतीने दाखवत आहोत . त्या तेजाने माझ्या मातेच्या गर्भात प्रवेश केला आणि मी जन्मले . स्वामींना प्राप्त करून घेण्यासाठी मी तप केले . केवळ स्वामी आणि स्वामींचे चिंतन हेच माझे जीवन आहे . माझा देह पुन्हा ज्योतीरूप धारण करून स्वामींमध्ये विलीन होईल . 

उर्वरित वसंतामृत पुढील भागात ...... 

जय साई राम  

  

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

" भगवंतावर स्थिर असणारे मन सदैव शांत असेल ". 

पुष्प अठरावे पुढे सुरु  

              त्यानंतर ७९ पानावरील मजकुर स्वामींनी सूचित करून पुन्हा तेथे ( IMP ) म्हणजेच महत्वाचे असे लिहिले . 
             ........परमेश्वराच्या शाश्वत , नित्य या गुणांवर आपण आपले लक्ष्य केंद्रित केले पाहिजे . ती आपल्याला सांगते आहे की आपण जगावर भरवसा ठेवू नये . तसेच मृत्यूची भीती बाळगू नये आणि आपल्याला परमेश्वराचे विस्मरण होऊ नये . राधेने आपल्याला हे तीन मुख्य आदेश दिले आहेत . राधा आपल्याला सांगते आहे की आपण सदैव आणि सर्व गुणांमध्ये परमानंदाची अनुभूती घेतली पाहिजे . तसेच विशेषतः इतरांच्या उत्कर्षाने मनात निर्माण होणाऱ्या द्वेषभावनेचे उच्चारण केले पाहिजे . राधेने गोपिकांच्या मनातील संशय दूर करून त्यांना द्वेषभाव त्यागण्यास प्रवृत्त केले . 
          माझे जीवन हे असे आहे . माझे चित्त परमेश्वराशिवाय इतर कोठेही लागत नाही . मी जगावर विश्वास ठेवत नाही . एवढेच नाही तर मला जगाकडे पहायची भीती वाटते . हे जग मला परमेश्वरापासून अलग करेल अशी मला भीती वाटते ! सर्व सांसारिक लोक त्यांच्या ' मी आणि माझे ' म्हणजेच अहंकारामुळे परमेश्वरापासून वेगळे झाले आहेत . मी परमेश्वरामध्येच होते परंतु जगाने मला त्यांच्यापासून वेगळे केले . मी त्यांना विसरू शकत नसल्याने मी त्यांच्यासाठी तळमळतेय , अविरत अश्रू ढाळतेय . सर्वजण म्हणतात की त्यांना परमेश्वराचा विचार वा स्मरण करणे अशक्य आहे आणि मी म्हणते की मला त्याचे एका क्षणासाठीही विस्मरण होणे अशक्य आहे ! हा इतरांच्या आणि माझ्यामधील फरक आहे . ते एकक्षणही परमेश्वराचा विचार करू शकत नाहीत आणि मी क्षणभरही त्याला विसरू शकत नाही . 
           त्या पुस्तकात राधा म्हणते , " मृत्यूचे भय बाळगू नये ; तथापि मला मृत्यूचे भय वाटते . म्हणून मृत्युपासून सुटका करून घेण्यासाठी मी परमेश्वराला धरून ठेवले . जरी तुम्हाला मृत्यूचे भय वाटत असले तरी तुम्ही त्यापासून सुटका करून घेऊ शकत नाही . तुम्ही जन्म घेतला की मृत्यू अटळ आहे . परमेश्वराला धरून ठेवणे हा एकमेव सुटकेचा मार्ग आहे . जर ' मी आणि माझे ' नसेल तर तेथे द्वेषभाव नसतो . अहंकारापोटी द्वेषभाव येतो . इतरांकडे पाहून तसेच इतरांशी आपली तुलना केल्यानेही आपल्या मनात द्वेषभाव उत्पन्न होतो . आपले चित्त केवळ परमेश्वराला प्राप्त करून घेण्याकडे लागलेले असावे .

जय साई राम

व्ही.एस.