ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

       " प्रत्येकाच्या वैयक्तिक आकलनानुसार सत्याचे प्रकटीकरण होते. "

भाग - आठवा

' मी विना मी ' ची गुणवैशिष्ट्ये 

               एका बाजूला मी ईशस्थिती दर्शवणारी ब्रम्हसूत्र, योगसूत्र, प्रेमसूत्र, शांतीसूत्र अशी पुस्तके लिहिते तर दुसऱ्या बाजूला मी म्हणते, " मला हे नको, मला फक्त स्वामी हवेत." मी विलाप करते आणि घाबरी होते. छोटेसे कोंबडीचे पिल्लू घाबरून कोंबडीच्या पंखाखाली लपून बसते, बाहेर येत नाही. त्या पिल्लासारखीच या ' मी विना मी ' ची अवस्था आहे. मी नेहमीच भयग्रस्त असते आणि स्वामींच्या चरणाखालची धूळ म्हणून स्वतःला लपवते. हे भय का ? कारण मला वाटते हे सर्व मला स्वामींपासून दूर करेल. ही भीती सतत माझ्या मनात घर करून असते. याचसाठी मी प्रत्येक क्षणी माझे परीक्षण करते. माझ्या मनात एकही कुविचार येऊ नये यासाठी मी सदैव सतर्क असते. मला फक्त स्वामी हवेत. 

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात ..... 

जय साईराम  

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

पुष्प सव्वीस 

मधुरम् 

संत तिरुवल्लुवर म्हणतात,  
            जेव्हा मधुर शब्द उपलब्ध असतात तेव्हा कठोर   शब्दांचा वापर का करायचा ? हे म्हणजे परिपक्व फळ उपलब्ध असताना कच्चे फळ खाण्यासारखे आहे. 
            आपण मधुर शब्द वापरले पाहिजेत. जेव्हा आपण मधुर शब्द वापरतो तेव्हा आपल्या अंतर्यामी आनंदाचे झरे वाहू लागतात आणि ऐकणाराही आनंदात न्हाऊन निघतो. याउलट जर कठोर शब्दांचा वापर केला तर बोलणारा व ऐकणारा दोघांसाठीही ते सुखकारक नसते. त्या शब्दांनी वातावरण प्रदुषित होते. 
             प्रथम आपले भाव मधुर असायला हवेत तर आपले विचार मधुर होतात व त्यानंतर आपले शब्द मधुर होऊन ऐकणाऱ्याला माधुर्य प्रदान करतात. वारा ह्या शब्दांमधील माधुर्य वाहून नेतो व त्या माधुर्याने अंतरिक्ष व्यापून टाकतो. अशा तऱ्हेने अंतरिक्ष, हवा व सभोवताल शुद्ध होतो. 
              शब्दांचा उच्चार मुखाने केला जातो. मुख आणि जलतत्त्व एकमेकांशी सल्लग्न आहेत. आपण मधुर शब्द बोलल्याने जल शुद्ध होते. जर आपले भाव, विचार आणि शब्द मधुर बनले तर आपली कार्य मधुर होतील. आपले प्रत्येक कार्य मधुर बनेल. आपल्याला हे कसे समजेल ? जर तुमच्या कार्यामुळे तुम्हाला आणि इतरांना माधुर्य प्राप्त झाले तर आपल्याला समजते की ते मधुर आहे. याउलट जर आपल्या कार्यामुळे आपल्याला आणि इतरांना दुःख मिळाले तर आपल्याला समजते आपल्या कर्मांमध्ये माधुर्य नाही. 
             कृतीमधील माधुर्यातून मधुर कृती (स्वभाव ) बनते. प्रत्येक गोष्ट सद्गुणांनी व्याप्त होते. जेव्हा आपल्यामध्ये वास करणारा आत्मा इतरांमध्येही विद्यमान असल्याचा आपल्याला बोध होतो तेव्हा माधुर्य आपली स्थायीभाव बनतो. 
              जर तुमचा स्वभाव मधुर असेल तर जेथे जेथे तुम्ही जाल, ज्यांना ज्यांना भेटाल तुम्हाला माधुर्याची अनुभूती येईल. ह्या माधुर्यात इतरांना सहभागी करून घेतल्याने आनंदाचा लाभ होतो. जेव्हा दोन व्यक्ती भेटतात तेव्हा त्यांनी एकमेकांशी माधुर्याने संभाषण केले तर माधुर्याची अनुभूती होऊ शकते. ह्या माधुर्यात सर्वांना सहभागी करून घ्या व अधिक आनंदाचा लाभ घ्या. हृदयाचे माधुर्य व भावमाधुर्य सर्वांसमवेत वाटून तुमच्या मनात माधुर्य आहे का हे तुमच्या शब्दांमधून प्रतीत होईल. 
            जर तुम्ही ' सर्वांना प्रेम देणे ' हे तुमच्या जीवनाचे  उद्दिष्ट  बनवले तर तुमचा स्वभाव मधुर बनेल व ह्याचा अखिल विश्वास लाभ होईल. तुम्ही कर्म,वर्तन सर्वकाही मधुर बनेल. परिणामतः पंचतत्त्वांची शुद्धी होईल. कठोर शब्द आणि कृतींमुळे पंचतत्वे प्रदुषित झाली आहेत आणि निसर्गाचा कोप होण्यासही  कारणीभूत आहेत. चला तर मग आपण आजपासून माधुर्याचा अंगिकार करू. प्रेम म्हणजे माधुर्य बाकी सर्व कटु आहे. जर आपण प्रेमाची कास धरली तर विश्व पावन होईल.

संदर्भ - श्री वसंतसाईंच्या ' The Establishment of  Prema ' ह्या पुस्तकातून 

जय साईराम

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

" आपले भाव पूर्णतः परमेश्वरावर केन्द्रित असायला हवे. 

आपण जे काही बोलतो,

आपण जे काही खातो, 

आपण जे काही विचार करतो,

आपण जेथे जातो, 

जर आपली दृष्टी परमेश्वरावर केन्द्रित असेल तर जग आपल्याला स्पर्श करणार नाही. "  

भाग-आठवा

' मी विना मी ' ची गुणवैशिष्ट्ये 

२००८ साली पुट्टपर्तीमध्ये गुरुपौर्णिमेच्या दिवशी मी लिहिलेली कविता पुढे देत आहे -

अहो प्रिय स्वामी !
काहीही करू शकत नसाल जर तुम्ही,
कृपया, परत द्या मला माझा ' मी ' 
स्वतःच करेन मी सर्वकाही 
चित्रवतीस करेन आवाहन जलप्रलयाचे 
नसानसातून वाहणाऱ्या रक्तात माझ्या, 
आहे अस्तित्व तुमचे 
सामर्थ्य आहे माझ्या तपोबलात 
या अपरिवर्तनीय विश्वाचा संहार करण्याचे 

सर्वांस परिचित तुम्ही 
नवनीत चोर म्हणूनी 
परि ते न जाणती 
चोरीला तुम्ही माझा ' मी ' 
सर्वांस ठाऊक, तुम्ही आहेत चित्तचोर 
परि ठाऊक नाही त्यांसी 
तुम्ही आहात ' मी ' चोर

अजब असे हे जगाकरिता 
हे ' मी ' चोरा !
कृपया परत द्या मला माझा ' मी ' 
परत मिळता माझा ' मी ' 
साम्राज्ञीपद भुषवेन मी 
देईन आज्ञा जलप्रलयाची चित्रवतीस 
प्रलय होता, 
होईल अंत विश्वाचा अन् वसंतकथेचा 
दूर भिरकावेन मग माझा ' मी ' अन् 
बनेन धूलिक मी तव चरणकमलांची, तव चरणकमलांची ! 

*     *      *

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात ..... 

जय साईराम       

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

महाशिवरात्री संदेश 

तत्वमसि 

              ' तत्वमसि ' ह्या महावाक्याचा अर्थ तू ते आहेस. तू कोण आहेस ? तू देह वा मन वा नाम वा रूप वा इन्द्रिये वा बुद्धी आहेस का ? ह्या प्रश्नाचा मागोवा घेतल्यावर असे लक्षात येते की तुम्ही ह्यापैकी कोणीही नाही. तुम्ही भाव आहात. जन्मापूर्वी भाव रूपाविना आकाशामध्ये व्याप्त असतात. ते योग्य पात्र, वेळ, स्थान आणि पालक ह्याचा शोध घेतात. एकदा का भावांना योग्य पात्र मिळाले की आत्मा त्यामध्ये प्रवेश करतो. त्यावेळेस भावांना जीवन प्राप्त होते व ते नामरूपासहित पृथ्वीवर जन्म घेतात म्हणून ' मी कोण आहे ? ' ह्या प्रश्नाचे उत्तर ' मी भाव आहे ' असे आहे. 
               ' तुम्ही ते ' आहात. ' ते म्हणजे कोण? ' ते म्हणजे ' परब्रह्मन ' ना ते नर आहेत ना नारी. म्हणून आपण त्यांना ते म्हणतो. परब्रह्मन कोठे आहे. तुमच्या अंतर्यामी आहे जेव्हा तुमचे भाव रूप धारण करतात तेव्हा परब्रह्मन त्यांना जीवन देतो त्यास आत्मनिवासी म्हणतात. तो प्रत्येकामध्ये व प्रत्येक गोष्टीमध्ये विद्यमान आहे. तो नसेल तर जीवन नाही. प्राणशक्तीद्वारा तो निराकारास आकार देतो. 
            आपण आपल्या अंतर्यामी असणाऱ्या परब्रम्हाशी एकत्व पावले पाहिजे. हेच ' तत् त्वम् आसि ' होय. ही अवस्था कशी प्राप्त करायची ? आपले भाव सतत त्या आत्मनिवासीवर केंद्रित असायला हवेत व कार्य केवळ त्याच्या भोवती असायला हवे. 
             सुरुवातीला आत्मनिवासी ब्रह्मन् साक्षी भावात असते. जेव्हा मनुष्याचे कार्य मनाच्या आदेशानुसार चालते तेव्हा ते साक्षी भावाने अवलोकन करते. तथापि एक दिवस जीव जागृत होतो व माझ्या जीवनाचा उद्देश्य काय ? माझ्या जिवाला खरा अर्थ आहे का ? असा विचार करू लागतो. अशावेळेस अंतर्यामी जीवाचा जागृतीस सहाय्य करण्यासाठी येतो व त्याला साधनेच्या मार्गावर प्रोत्साहित करतो. काहीवेळा जीवास त्या मार्गावर अनेक अडचणींना तोंड द्यावे लागते त्यामुळे तो नाउमेद होतो व मदतीसाठी प्रार्थना करतो. आत्मनिवासी त्याच्या मदतीस धावून येतो व साधना चालू ठेवण्यासाठी त्याला सहाय्य करतो. जीव कृपा अर्जित करतो व अधिक साधना करतो. कर्मफलांचा त्याग करून तो म्हणतो," मी कर्ता नाही तूच कर्ता करावित आहेस आनंदही तूच घे." अशा तर्हेने जेव्हा जीव त्याचे व्यक्तित्व पूर्णपणे शरणागत करतो तेव्हा त्याला ' महेश्वरा ' अवस्था प्राप्त होते. त्या अवस्थेत तुम्ही ' ते ' बनून जाता. म्हणजेच जीव शिव बनतो. 

*     *     *

संदर्भ - श्री वसंतसाईंच्या ' शिव शक्ती तत्व ' ह्या पुस्तकातून. 

जय साईराम   

       

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

सुविचार

          " जेव्हा आपण अखंड ईश चिंतनात असतो तेव्हा तेथे देह भावाला थारा नसतो. प्रेम आपला देह बनून जाते. "

भाग - आठवा 

' मी विना मी ' ची गुणवैशिष्ट्ये 

            मला सर्वांची भीती वाटते, मी नेहमी अश्रू ढाळते. जर अन्य कोणी माझ्याअवस्थेत असते किंवा माझ्या जागी असते तर ते कसे असते ? ते या शक्तींच्या  सहाय्याने विशाल साम्राज्य उभारून त्यांचे सम्राट बनले असते. संपूर्ण जग त्यांच्या पायाशी आले असते. मला हे काही नको आहे, मला फक्त परमेश्वर हवा आहे. मी माझा ' मी ' स्वामींनी अर्पण करून रिक्त झाले. म्हणून या देहामध्ये मी विना मी कार्यरत आहे. हा देह या ' मी विना मी ' चे भाड्याचे घर आहे. 
              मी मागितलेले तीन वर स्वामी प्रेमसाई अवतारकाळात पुरे करतील. स्वामी म्हणाले," वयाच्या पाचव्या वर्षानंतर तुला कोणीही पाहू नये, तुझा देह कोणाच्याही दृष्टीस पडू नये असा वर तू मागितलास, यासाठी सत्ययुगामध्ये कोणालाही देहभाव नसेल. तुझ्या प्रसूतिकाळामध्ये मी तुझ्याजवळ असावे असा दुसरा वर तू मागितलास. सीता गर्भवती असताना वनामध्ये एकाकी जीवन जगात होती म्हणून मी तुझ्याजवळ असावे अशी तुझी इच्छा आहे. जगाचे अज्ञान दूर व्हावे अशी तुझी इच्छा आहे, नाहीतर त्रेतायुगातील धोब्याप्रमाणे लोक परमेश्वराच्या जीवनामध्ये हस्तक्षेप करतील. यासाठी सत्ययुगामध्ये कोणीही अज्ञानी असणार नाही. तुझे ब्लाऊज शिंप्याने शिवू नयेत, असा वर तू का मागितलास ? हा वर तुझे परमपातिव्रत्य दर्शवतो. सत्ययुगामध्ये संपूर्ण जगाकडे हा गुण असेल. तू मागितलेल्या या तिन्ही  वरांचा गर्भितार्थ, तुला ' मी ' नसल्यामुळे माहीत नाही. ते योग्य रीतीने कसे मागावेत हेही तू जाणत नाहीस."

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात .....

जय साईराम        

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

सुविचार 

        " मन आणि इंद्रिये ईश्वराभिमुख करण्यासाठी कठोर साधना करणे अनिवार्य आहे. " 

भाग - आठवा 

' मी विना मी ' ची गुणवैशिष्ट्ये 

            " प्रवाहाबरोबर वाहून परमानंदाची प्राप्ती करून घ्या. परमेश्वराला त्याच्या इच्छेनुसार तुमचे जीवन संचलित करू द्या."
' मी विना मी ' ची गुणवैशिष्ट्ये 

            ( खालील उतारे ' शांती सूत्र ' या पुस्तकातून घेतले आहेत.' )

            मी स्वामींना नेहमी विचारते,"  तुमच्याशी कोण बोलते ? मला मन नाही मग तुमच्याशी बोलते कोण ? " स्वामी म्हणतात," हे ' मी विना मी ' आहे. तुला सर्वांची भीती वाटते, तू नेहमी माझ्यासाठी अश्रू ढाळतेस. हा ' मी विना मी ' चा गुण आहे. 

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात .....

 

जय साईराम  

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार 

      " जीवन कसे जगावे ? हे आपल्या हातात आहे. परमेश्वराच्या नव्हे."

सूत्र नववे 

प्रज्ञान आणि अनुभवज्ञान

              विश्वामित्र नाडी, जी कौशिक नाडी म्हणूनही ओळखली जाते त्यामध्ये माझ्या प्रेमाचे वर्णन ' आगळे -वेगळे प्रेम ' असे केले आहे . मी स्वामींना विचारले की , या प्रेमात आगळे वेगळे असे काय आहे ? स्वामींनी मला एक दृश्य दाखवले. 
         दृश्य 
         स्वामी म्हणतात,
" तू विचारतेस,
' या प्रेमाचे आगळे-वेगळेपण कशात आहे ?'
हे प्रेम वर्णनातीत आहे. 
जर कोणी त्याचे  वर्णन करावे 
तर ते त्याला ज्ञात नाही 
जर ते त्याला ज्ञात असेल 
तर ते वर्णनातीत आहे. 
जर त्याला प्रेम- ज्योती म्हणावे 
तर ते रूपात बद्ध होते 
जर त्याला प्रेमाचा महासागर म्हणावे 
तर त्याला किनारा आहे. 
जर त्याला प्रेमाचे अंतरीक्ष म्हणावे 
तर ते नामात बद्ध होते. 
मग याचे वर्णन करावे तरी कसे ?
कौशिक ऋषींनी काय पाहिले?
काय जाणिले ?
त्यांनी त्या प्रेमा कसे संबोधले ?
गरुडा ! कौशिकास तू घेवोनी ये. 
कौशिका ! हिच्या प्रेमाचे आगळे -वेगळेपण आहे कशात ?
कौशिक म्हणतात ..... 
" स्वामी, दूरवरून मी एक छोटासा ठिपका पाहिला. 
प्रभू, कृपया क्षमा करा मज,
चूक झाली माझी 
हे प्रेम शब्दात वर्णू शकत नाही  मी 
म्हणून मी म्हटले 'आगळे वेगळे '
तुम्ही प्रेमधार आहात 
स्वामी म्हणतात,
" विश्वामित्रा, जर तुम्ही विश्वाचे मित्र नसता 
तर तुम्हाला तो ठिपकाही दिसला नसता 
विश्वाचे मित्र तुम्ही म्हणून तो ठिपका दिसला तुम्हा. 
तो ठिपका व ब्रम्ह दोन्ही सारखेच ! वर्णनातील. 
तुम्ही पाहिलेल्या ठिपक्याविषयी सांगा जगाला."
(त्यानंतर स्वामी माझ्याकडे पाहत म्हणतात.)
" हे प्रियतमे, तू पाहिलेस का ?
मी तुझ्या प्रेमाचा आधार 
आधार, अधेय, अवतार, आचार. 
सर्व काही प्रेम आहे. 
या प्रेमाच्या आधारास. 
तुझे प्रेम जाणून घेण्या 
सहस्त्रजन्म हवेत घ्याया 
आपण एक काम करू 
दे तुझे संपूर्ण प्रेम तू मला 
आणि सत्य घे माझे,
होऊन प्रेमसाई मी 
घेईन अनुभूती तव प्रेमाची 
तदनंतर विशद करू शकेन मी 
प्रेम होऊनी विस्तारेन मी अखिल विश्वात 
अनुभव घेण्या प्रविष्ट होईन प्रत्येकात 
तदनंतर सांगेन मी प्रेम काय चीज आहे 
कौशिकाने अचूक सांगितले ' आगळेवेगळे '!
नाम देणे शक्य नाही, या आगळ्या वेगळ्या प्रेमास. 
ना आदि ना अंत ' या प्रेमास '."

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात ..... 

जय साईराम    

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

       " जर तुम्ही प्रत्येक गोष्ट परमेश्वराशी जोडली तर तुम्ही परमेश्वरच होवून जाल. "  

सूत्र नववे 

प्रज्ञान आणि अनुभवज्ञान 

            पृथ्वी कर्मभूमी आहे. कर्म करण्यासाठी आपण इथे जन्म घेतो. जर आपण कर्माचा योग बनवला तर कुठलेही बंधन आपल्यावर परिणाम करू शकत नाही व आपल्याला जखडूही शकत नाही. माझे संपूर्ण जीवन कर्मयोग असल्यामुळे ज्या पांडुरंगाने रुक्मिणीच्या गळ्यात मंगळसूत्र बांधले त्याच्या बरोबर मी ७० वर्षे जीवन व्यतीत करणार आहे. प्रत्येक क्षणी पांडुरंग माझ्या बरोबर असेल आणि माझ्या सर्व इच्छा पूर्ण करेल. 
            माझा ज्यांच्याशी विवाह झाला त्यांचे खरे स्वरूप मला ज्ञात नव्हते. त्या रूपात स्वामीच आल्याचे सत्य स्वामींनी उघड केले. गोरा कुंभाराबरोबर पांडुरंग त्याच्या भावाच्या रूपात वावरला. एकनाथांबरोबर १२ वर्षे पाणक्याच्या रूपात वावरला. त्याचप्रमणारे माझ्याबरोबर पांडुरंग माझ्या पतीच्या रूपाने वावरला. 
            त्या भक्तांना, ते परमेश्वरासोबत राहात असल्याचे ज्ञात नव्हते, त्यांना ते अखेरच्या काळात उमजले. त्याचप्रमाने मीही  कोणाबरोबर जीवन जगले हे मला माहीत नव्हते. हे सर्व स्वामींनीच मला  सांगितले. 
            ज्यांनी माझ्या सर्व इच्छा पूर्ण केल्या, त्यांच्याविषयी मी अनभिज्ञ होते. माझा कृष्णाशी विवाह झाला होता. मी पांडुरंगाबरोबर जीवन जगले आणि सरतेशेवटी माझा रंगनाथाशी योग होईल. स्वामींनी हे सिद्ध केले की, कृष्ण, पांडुरंग आणि रंगनाथही तेच आहेत.

*    *    *

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात ..... 

जय साईराम  

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः

सुविचार

        " भौतिक कल्पना आणि ज्ञान तोडून प्रत्येक गोष्ट दिव्य ज्ञानाशी जोडल्यास तुम्हाला परमेश्वराच्या वैश्विक रूपाचे दर्शन होईल."

सूत्र नववे 

प्रज्ञान आणि अनुभवज्ञान 

            स्वामींनी यासाठी पांडुरंगाचे मंदिरच का निवडले ? त्याऐवजी त्यांनी रंगनाथाचे वा कृष्णाचे मंदिर का नाही निवडले ? कारण जीवन केवळ कर्म करण्यासाठी आहे. जर आपण सर्व कर्मं कर्मयोग समजून केली तर ती आपल्याला बाधत नाहीत. 
            मी माझे प्रत्येक कर्म कर्मयोग समजून करते, त्यामुळे मी पुढील जन्मात फक्त परमेश्वरासमवेत राहणार आहे. पुढील जन्मातील सर्व कार्ये आम्ही एकत्रच करू. जगापुढे आदर्श जीवनशैलीचे उदाहरण मांडण्यासाठी हे सर्व घडले. " पांडुरंगाने आजवर अनेक भक्तांसाठी जे केले तसे पांडुरंग माझ्यासाठी काही करणार नाही का ?" ही आस माझ्या मनात सतत असते. ' साई गीता प्रवचनम ' या पुस्तकातील ' कर्मयोग ' प्रकरणात मी याविषयी सविस्तर लिहिले आहे. 

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात .....

जय साईराम 

ॐ श्री साई वसंतसाईसाय नमः 

सुविचार

" तुमचे भाव तुम्हाला जन्म, नाम आणि रूप देतात."

सूत्र नववे 

प्रज्ञान आणि अनुभवज्ञान

विवाह - कृष्णाबरोबर 
योग - रंगनाथाशी 
जीवन - पांडुरंगाबरोबर 
              या सर्वांमधून स्वामींचे रूप साकारले. 
              स्वामींनी रुक्मिणीच्या गळयात मंगळसूत्र का बांधले ? भक्तविजयमध्ये गोरा कुंभाराची गोष्ट आहे. त्यामध्ये पांडुरंग त्याच्या भावाच्या रूपात येऊन त्याला मडकी बनवायला आणि विकायला मदत करतो. सखूबाईसाठी तो जात्यावर पीठ दळतो, भांडी घासतो आणि तिचे सर्व घरकाम करतो. एकनाथाघरी तो अन्न शिजवतो, पाणी भरतो. अशा प्रकारे परमेश्वर त्याच्या भक्तांना मदत करतो. तो हे सर्व कर्मयोगाद्वारे करतो. 
              माझ्यासाठीही पांडुरंग असाच एक दिवस येईल आणि मला मदत करेल, असे मला नेहमी वाटत असे. रोज मी त्याची आतुरतेने वाट पाहात असे. आता स्वामी रंगराजा म्हणून येतील आणि माझ्याबरोबर राहतील. प्रत्येक गोष्ट आम्ही दोघे मिळून करू. स्वामी माझ्या सर्व इच्छा पुऱ्या करतील. 

उर्वरित प्रकरण पुढील भागात ..... 

जय साईराम